Zambia - Mosi-oa-Tunya / Victoriawatervallen

Onder de watervallen stroomt de Zambezi door een reeks kloven die de plaats aangeven waar eerder in de geologische geschiedenis watervallen waren. Sinds het omhoogkomen van de Makgadikgadi Pans, twee miljoen jaar geleden, heeft de rivier zich door het basalt gesleten waarbij gebruik werd gemaakt van spleten en een reeks terugwijkende kloven werd gevormd. Zeven eerdere watervallen lagen in de zeven kloven onder de huidige watervallen; de Duivelsval in Zimbabwe is het beginpunt van een nieuwe waterval waardoor de huidige rand uiteindelijk hoog boven de rivier in de kloof eronder komt te liggen.

De Victoriawatervallen behoren tot de spectaculairste watervallen ter wereld. De Zambezi, die op dit punt meer dan 2 km breed is, stort zich luidruchtig omlaag door een reeks basaltkloven en veroorzaakt een iriserende mist die op meer dan 20 km afstand zichtbaar is.

De watervallen vormen met de ravijnen een uitstekend voorbeeld van een bedwongen rivier en de eroderende kracht van het water dat het harde basalt nog steeds gestalte geeft. Natuurbehoud beslaat in Zimbabwe in totaal 18.500 km², woudreservaten niet meegerekend. Het Nationaal Park Mosi-oa-Tunya / Victoriawatervallen grenst aan het Dambwa-woudreservaat in Zambia. De watervallen zijn het opvallendste kenmerk van het park en wanneer de Zambezi het hoogste niveau bereikt (meestal in februari of maart), vormen ze het grootste gordijn van vallend water ter wereld. In deze maanden stroomt 500 miljoen liter water per minuut over de watervallen, die 1708 m breed en bij de Rainbow Falls in Zambia 99 m hoog zijn. Bij laag water in november kan dit zijn afgenomen tot tien miljoen liter per minuut en wordt de rivier verdeeld in een reeks kanalen die uitkomen bij veel verschillende watervallen.

De voornaamste vegetatie bestaat uit mopanebos met kleine gebieden waar teak en miombo groeien en een smalle strook oeverbos langs de Zambezi. Het 'regenwoud' op de oever dat wordt besproeid door de waterval is bijzonder interessant, omdat het een fragiel ecosysteem is van onderbroken bos op zanderig slib dat afhankelijk is van de aanhoudende overvloed aan water en de hoge vochtigheid door de wolk stuifwater. Er komen veel boomsoorten in dit bos voor en ook enkele kruidachtige soorten.

In het Nationaal Park Zambezi leven verscheidene kuddes olifanten die in het droge seizoen bij een laag waterniveau af en toe oversteken naar de eilanden en het Zambiaanse vasteland. Kleine kuddes buffels en gnoes, maar ook zebra's, wrattenzwijnen, giraffen, penseelzwijnen en nijlpaarden worden vaak boven de watervallen aangetroffen. De groene meerkat en beerbaviaan komen algemeen voor. Leeuw en luipaard worden af en toe waargenomen. De Taitavalk broedt in de kloven net als de zwarte ooievaar, zwarte arend, slechtvalk en juakhalsbuizerd.

De Victoriawatervallen vormen een geografische barrière tussen de verschillende visfauna's van de boven- en midden-Zambezi. Beneden de watervallen zijn 39 vissoorten geteld.